Problematyka komunikowania międzynarodowego obrosła w bogatą literaturę i publicystykę na całym świecie w zasadzie do­piero w latach siedemdziesiątych. W propagandzie masowej, za­równo w krajach kapitalistycznych jak i socjalistycznych zaintere­sowanie różnymi tematami z tej dziedziny było (w tych latach) szczególnie intensywne. Stało się to za przyczyną wielu spektaku­larnych wydarzeń międzynarodowych, a zwłaszcza odbytej w 1975 r. […]

Może to i lepiej, bowiem z perspektywy minionych wydarzeń i towarzyszących im konfrontacji można już bez emocji przyjrzeć się w miarę całościowo ujętemu zagad­nieniu, co było utrudnione w czasie, gdy one dopiero „działy się” na naszych oczach. Spory i dyskusje trwać będą nadal, będą także następować wydarzenia, które działając w charakterze stymulato­rów skupiać będą potencjał […]

Jeżeli spojrzeć całościowo na sklasyfikowane wyżej problemy, to można dojść do wniosku, że każdy z osobna stanowi temat sam w sobie, a jednocześnie wszystkie łączą się we względnie kohe­rentny kompleks zagadnień, w którym funkcję spoiwa pełnią takie hasła, jak informacja, kultura, stosunki międzynarodowe, komu­nikowanie społeczne i in.Rozległość problematyki, jej złożoność, a przede wszystkim fakt, że […]

Uprzedzając rozstrzygnięcie kwestii, czy komunikowanie mię­dzynarodowe jest jednorodną dyscypliną o zwartym polu badaw­czym, czy też obszarem wielodyscyplinarnym trzeba stwierdzić, że jest ono jako przedmiot badań dziedziną młodą. Wyrosła ona ze skojarzenia dwóch gałęzi nauk społecznych, a mianowicie z nauki o stosunkach międzynarodowych oraz teorii komuniko­wania społecznego. Mimo że pierwsza z tych dziedzin jest o wiele […]

Trudno im więc przypisy­wać zasługę wyodrębnienia komunikowania międzynarodowego jako dziedziny badań, choć niewątpliwie zawarte w ich opracowa­niach przyczynki do tematu miały swoją wartość dla później­szych prób określenia przedmiotu. Komunikowanie międzynaro­dowe zawdzięcza więc swoją emancypację raczej badaczom pro­cesów komunikowania masowego, co potwierdza samo sformuło­wanie przedmiotu.Choć komunikowanie międzynarodowe jest tak stare, jak sa­ma społeczność międzynarodowa, a komunikowanie […]

Amery­kańscy autorzy A. Larson i J. B. Whitton – może nie bez prze­sady zauwazają, że najwięcej badaczy interesowało się komu­nikowaniem międzynarodowym, gdy nikt nie przewidywał jesz­cze eksplozji telewizji[1]. Nie znaczy to naturalnie, że nikt sie nie interesował problematyką komunikowania poprzez obraz, w czasie gdy iilm stał się najważniejszym przedmiotem międzynarodowe­go obrotu kulturalnego, co nastąpiło w […]

Kres monopolu amerykańskiego przyniósł początek lat sześć­dziesiątych, kiedy to powstały warunki sprzyjające podjęciu sys­tematycznych badań zarówno empirycznych, jak i teoretycznych najpierw w obu częściach Europy, a nieco później także w kra­jach pozaeuropejskich. Europa Zachodnia jako druga zaczęła roz­wijać badania nad komunikowaniem. Ich rozwojem zaintereso­wane były zarówno rządy, jak i instytucje prywatne, kapitał. Mi­mo podobieństwa struktur […]

Spowodował to zapewne odmienny model życia kulturalnego; fakt, że kultura odgrywała i odgrywa nadal większą, a także inną rolę w Europie Zachodniej niż w Stanach Zjednoczonych. Nie bez znaczenia był tu również fakt, że w Europie Zachodniej najpotężniejsze dziś środki komu­nikowania społecznego pozostają — w przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych — pod kontrolą rządów.W latach sześćdziesiątych […]

Od samego początku w badaniach na tym terenie ujawniła się tendencja do traktowania środków masowego przekazu, zwłaszcza radia i telewizji, jako skutecznego panaceum na analfabetyzm, zocofanie i inne problemy nękające społeczeństwa tych krajów. Stąd też w badaniach postawiono na pierwszym miejscu zagadnienie wykorzystania środków komuni­kowania jako instrumentu rozwoju społecznego. Problemy komunikowania w aspekcie międzynarodowym, z po­czątku […]

Na lata sześćdziesiąte przypada też rozwój badań w krajach socjalistycznych. Polskie tradycje badawcze należą do najstar­szych. Prace badaczy z Polski, Związku Radzieckiego, NRD i in­nych krajów socjalistycznych były największym wyzwaniem za­równo teoretycznym, jak i ideologicznym rzuconym amerykań­skiej teorii komunikowania społecznego. Uczeni z krajów socja­listycznych nie odrzucają całego dorobku nauki burżuazyjnej w tej dziedzinie. Poddając go […]